Kim bu Prigojin, nedir bu Wagner?

Yazılma zamanı 24/06/2023

Rusya'daki darbe girişimi tüm hızıyla devam ederken, dünya nefesini tutmuş olanları izliyor.  Peki paralı asker grubu Wagner ve başındaki isim Prigojin, dünyanın en büyük ordusuna sahip Rusya’da derbe yapabilecek hale nasıl geldi? Önce son gelişmelere bakalım:

  • Rus paralı asker grubu Wagner'in kurucusu Yevgeny Prigojin, Rus ordusunun yönetimini hedef alarak, "Bu gece, Rusya'yı zora sokan hainlere ve suçlulara dersini vereceğiz. (Rusya Savunma Bakanı Sergey) Şoygu, Kızıl Meydan'da asılacak" dedi.
  • Prigojin'in açıklamalarının ardından Rus ordusuna ait tanklar tedbir amaçlı sokağa indi.
  • Rus haber ajansı TASS, Rusya'nın başkenti Moskova'daki tüm önemli binaların ve devlet kurumlarının en üst düzeyde korunması kararı alındığını bildirdi.

2014 yılında kuruldu

Bir zamanlar Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in özel şefi olan ve 'Kremlin Aşçısı' olarak bilinen Wagner'in kurucusu Prigojin, Putin'in en güvendiği isimlerden biriydi. Prigojin, daha önce yaptığı açıklamada Wagner'i Donbas'taki çatışmalar nedeniyle 1 Mayıs 2014'te kurduğunu söylemişti. Ukrayna'nın doğusunda Donbas'ta 2014'te yaşanan çatışmalar nedeniyle kurulan ve resmi adı PMC Wagner olan grup, eşitli şekillerde özel bir askeri şirket, bir paralı asker ağı veya Vladimir Putin'in özel ordusu olarak tanımlanıyordu.

Yüksek maaş vaadi

2014’te kurulan ve 2015-2016’da giderek daha aktif hale gelen Wagner, Libya’daki çatışmalarda kritik bir rol aldı. Wagner’in ismi ilk olarak Suriye İç Savaşı’nda duyulmaya başlandı. Rejim güçlerinin yanında savaşan Wagner, Ukrayna’da da ayrılıkçılara destek verdi. Wagner 2019 yılında Venezuela’da Başkan Nicolas Maduro’nun yanında çatışmalara katıldı. Bugüne kadar Sudan, Suriye, Libya ve Afrika kıtasında tespit edilen Wagner paralı askerlerinin operasyonları hızla Doğu Avrupa’nın ötesine yayıldı. Grubu cazip hale getiren yüksek maaş ve macera vaadi oldu.

Kim finanse ediyor?

Ukrayna’daki savaştan önce Wagner’e katılanların çoğu, iyi maaşlı iş bulma şansının sınırlı olduğu küçük yerlerde yaşıyordu. Wagner çalışanlarına ayda yaklaşık 1500 dolar ödüyor. Cepheye gittiklerinde bu ücret 2 bin dolara kadar çıkıyor.  Rusya’nın askeri istihbarat teşkilatı GRU’nun Wagner Grubu’nu gizlice finanse ettiği ve denetlediği öne sürülüyor. Yaklaşık 25 bin çalışanı var.

Ukrayna savaşındaki rolü

Wagner, Ukrayna savaşında da aktif aktif rol aldı. Grubun Ukrayna'daki rolü o kadar büyük ki bazı bölgelerde Rusya Savunma Bakanlığı ile ters düştü. Donetsk bölgesindeki Soledar kentinde Wagner ile Rusya Savunma Bakanlığı arasında, "Şehri kimin yönetecek" gerilimi yaşandı. Rusya Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada kentin kendilerine bağlı Rus paraşütçü birlikleri tarafından ele geçirildiği ifade edilirken Prigojin, aynı gün içinde açıklama yaparak şehirde tek bir Rus paraşütçü bile olmadığını ve bakanlığın kendi savaşçılarının çabalarını görmezden gelerek onlara hakaret ettiğini savunmuştu.