Ekonomide bugün bunlar oldu (12/09/2023)

12/09/2023

Zam, zam,zam… Netflix’e, çaya ve motorine dev zam geldi… Borsa’ya akın var… Hayaller 5G, gerçekler 3G’ye düştü… İşte ekonomide günün özeti



Motorine bu gece dev zam var
Yüksek enflasyon vatandaşın belini bükerken akaryakıta zam haberleri dur durak bilmiyor. Motorinin litre fiyatına bu geceden itibaren 2,03 TL zam yapılacak. Benzin grubunda ise Perşembe günü 1,5 liralık bir zam bekleniyor. Yapılacak zamla birlikte motorinin litresi İstanbul'da yaklaşık olarak 40,03, Ankara'da 40,57 ve İzmir'de ise 40,74 TL'ye yükselecek. 



Veliler büyük sıkıntıda, yüzde 654 arttı!
İlk ve ortaöğretim kurumlarındaki 20 milyondan fazla öğrenci ve 1 milyon 178 bin öğretmen için eğitim öğretim yılı başladı. Okula başlama maliyetleri gittikçe katlandı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Lale Karabıyık, iktidarın eğitime ayırdığı bütçe küçüldükçe ailelerin yükünün arttığını belirterek, okula başlama maliyetinin son dört yılda okul öncesinde yüzde 654, ilkokulda yüzde 493, ortaokulda yüzde 450, lisede yüzde 486 arttığını söyledi.



Netflix Türkiye fiyatlarına zam geldi
Türkiye abonelerin ödediği fiyata 2022 yılı içerisinde iki kez zam yapan Netflix, 2023 yılı içerisinde de ikinci zammı yaptı. Zamdan önce platformda temel plana 63,99 TL, standart plana 97,99 TL ve özel plana da 130,99 TL ödeniyordu. Gelen yeni zamla birlikte fiyatlar şu şekilde oldu:
Temel plan: 99,99 TL
Standart plan: 149,99 TL
Özel plan: 199,99 TL


Çaya 3 ayda 4’üncü zam
Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü (Çaykur), çay fiyatlarına ardı ardına zam yapmaya devam ediyor. Raflardaki çayların fiyat etiketleri bugün gelen zamla birlikte Haziran'dan bu yana dördüncü kez değiştirilecek. 8 Haziran'da kuru çay fiyatlarına yüzde 43 zam yapan Çaykur, ikinci zammını 14 Temmuz'da yüzde 9,5 oranında gerçekleştirmişti. 15 Ağustos itibariyle çaya yüzde 4,5 oranında üçüncü bir zam daha yapan Çaykur, son olarak 12 Eylül itibariyle çaya yüzde 15 zam daha gerçekleştirdi. Böylece Çaykur'un kuru çay fiyatları 8 Haziran'dan bu yana son 97 günde toplam yüzde 88,2 oranında zamlandı. Yeni fiyat listeleri, toptan satış yapan şirketlere gönderilmeye başlandı.



Borsada yatırımcı sayısı 7 milyonu aştı
Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK), 11 Eylül tarihi itibarıyla Borsa İstanbul’da pay senedi bakiyeli yatırımcı sayısının 7 milyonu aştığını duyurdu. Borsaya son 11 günde 882 bin 800, son bir ayda ise 1 milyon 978 bin 559 yeni yatırımcı katıldı. Böylece toplam pay senedi bakiyeli yatırımcı sayısı 7 milyon 140 bin 215 düzeyine ulaşmış oldu. Son bir yılda borsaya katılan toplam pay bakiyeli yatırımcı sayısı ise 4 milyon 552 bin olarak açıklandı. Özellikle son haftalarda gerçekleştirilen halka arzların yatırımcı sayısındaki artışın temel sebeplerinden biri olduğu düşünülüyor. 



Goldman Sachs cari açık tahminini yükseltti
Uluslararası yatırım bankası Goldman Sachs, Türkiye'nin 2023 yılı cari işlemler açığı tahminini 38 milyar dolardan 43 milyar dolara yükseltti. Temmuz ayında "keskin bir şekilde kötüleştiğini" belirttiği Türkiye'nin cari işlemler açığının, petrol fiyatlarındaki artışla birlikte, 2023 yılında 43 milyar dolara ulaşacağını öngören Goldman Sachs, rakamın "ileriye dönük olarak iyileşmesi" gerektiğini de savundu. 



İngiliz bankadan yüzde 40 beklentisi
İngiliz banka Barclays, TCMB politika faizinin yıl sonunda yüzde 35, 2024'te yüzde 40 olmasını beklediğini açıkladı. Banka aynı zamanda dolarizasyon baskılarının yeniden gelişmesi halinde dolar/TL'de risklerin yukarı yönlü olduğunu vurguladı.



Hayaller 5G, gerçekler 3G
Tüm dünyada 100’ün üzerinde ülke 5G teknolojisine geçmişken, Türkiye’de son dönemde akıllı telefonlarda “3G” ibaresi sıklıkla görünmeye başladı. Uzmanlar sorunun 5G’ye geçiş sürecindeki belirsizlikten kaynaklandığını belirtiyor. Operatörlerin mevcut 3G ve 4.5G yatırımlarının olası bir 5G’ye geçiş durumunda işe yaramayacağını belirten uzmanlara göre sıfırdan baz istasyonu kurmaları gereken operatörler “eski teknolojiye daha fazla yatırım yapmak istemiyor.” Mobil trafiğin artmasıyla kapasitesi yetmeyen 4G baz istasyonları, telefon şebekelerini 3G’ye yönlendiriyor. Tüm dünyada penetrasyon verilerini derleyen Open Signal’e göre Türkiye’de bu yıl yüzde 95’e ulaşması hedeflenen 4G kapsama oranı yüzde 79,3’te kalmış durumda. Türkiye mobil internet hızında da hedeflere ulaşamamış durumda. Speedtest verilerine göre de (download, median) Türkiye 141 ülke arasında 33.10 Mbps ile 69. sırada kaldı.