KKM’de yeni karara rağmen çözülme yok… Avrupa’da faiz artırımı… Şirketler kar rekoru kırdı, vatandaş limitleri zorluyor… İşte ekonomide günün özeti
Arjantin'de enflasyon 32 yılın zirvesinde
Arjantin'in yıllık enflasyon oranı Ağustos ayında yüzde 124,4'e yükseldi ve 1991'den bu yana en yüksek seviyesine ulaştırdı. Piyasa beklentisi artışın yüzde 113,4'ten yüzde 122,6'ya çıkacağı yönündeydi. Bu Arjantin'in 1990'ların başında bir hiperenflasyon krizinden çıkmasından sonra yaşanan en kötü döneme işaret ediyor. Enflasyon 1991 yılından bu yana gördüğü en yüksek seviyeye ulaşırken, aylık bazda ise enflasyon yüzde 12,4 artış gösterdi.
KKM’de düşüş istenen düzeyde değil
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık verilerine göre KKM büyüklüğü 8 Eylül itibarıyla, bir önceki haftaya göre 15.7 milyar lira gerileyerek 3 trilyon 332 milyar 606 milyon liraya geriledi. Merkez Bankası’nın kur korumalı mevduat hesaplarından TL mevduata dönüşüm hedefini açıkladığı 20 Ağustos gününden bu yana toplam gerileme ise 75.34 milyar liraya ulaştı. KKM hesapları, 25 Ağustos haftasında 40 milyar lira, 1 Eylül haftasında ise 20 milyar lira düşüş yaşamıştı. Dün gece Resmi Gazete ile gelen yeni zorunlu karşılık kararını da piyasa uzmanları bu düşüşü hızlandırma amaçlı bulmuştu.
ECB faizleri 25 baz puan artırdı
Avrupa Merkez Bankası (ECB) bugün yaptığı Yönetim Konseyi toplantısında politika faizlerini bir kez daha artırarak enflasyonu yüzde 2 hedefine geri getirmekte kararlı olduğunu gösterdi. ECB, refinansman operasyonları faiz oranı ile marjinal borç verme kolaylığı ve mevduat kolaylığı faiz oranları 20 Eylül 2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere sırasıyla % 4.50, % 4.75 ve % 4.00'e yükseltilmeye karar verdi.
Vatandaş ‘limitleri’ zorluyor!
Düşen alım gücü karşısında kartlara sarılan vatandaş, eylül ayının ilk haftasında rekor harcama yaptı. Kredi ve banka kartı ile yapılan harcamalar, okulların açılmasının da etkisiyle, yıllık bazda reel olarak yüzde 51 arttı ve 191.1 milyar liraya ulaştı.
Şirket kârları 2022’de tarihi rekoru gördü
TÜİK’in sektör bilançolar istatistiklerine göre firma kârlılıkları geçen yıl rekor seviyeye ulaştı. Net satışlarını geçen yıl yüzde 112 artıran şirketlerin, kârlarındaki yıllık artış yüzde 423’ü aştı. Firmaların kârlılık oranları da, 14 yıllık dönemi kapsayan serinin en yüksek seviyesine ulaştı.
Kur Korumalı Mevduat’ta (KKM) yine değişiklik
Kur Korumalı Mevduat'ta (KKM) zorunlu karşılık oranı yükseltildi. Buna göre 6 aya kadar vadede zorunlu karşılık oranı yüzde 25, 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadede ise yüzde 5 olarak belirlendi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’i dün gece Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, Kur Korumalı Mevduatların zorunlu karşılık oranı vadeye göre farklılaştırılırken, KKM’nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadelinin zorunlu karşılık oranı 10 puan artırılarak yüzde 25'e yükseltildi. TL vadeli mevduata geçişi teşvik eden bir adım olarak, 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli Kur Korumalı Mevduatlar için zorunlu karşılık oranı yüzde 25’e çıkarıldı. 1 yıla kadar vadeli ve 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için zorunlu karşılık oranı ise yüzde 5 olarak belirlendi. Daha önce kur korumalı hesaplarda zorunlu karşılık tesis etme yükümlülüğü tüm vadeler için yüzde 15’ti. Böylece piyasada oluşan TL likidite fazlası, zorunlu karşılık oran artışıyla sistemden çekilmeye devam edilecek. Aynı zamanda TL vadeli mevduatlar desteklenirken, KKM’de uzun vade öne çıkarılacak.
Fitch 2023’ü yükseltti, 2024’ü düşürdü
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, küresel ekonomiye ilişkin büyüme beklentisini bu yıl için yüzde 2,4'ten yüzde 2,5'e çıkarırken, gelecek yıl için yüzde 2,1'den yüzde 1,9'a düşürdü. Fitch, Küresel Ekonomik Görünüm Raporu'nun eylül sayısını "Çin Endişeleri Artıyor" başlığıyla yayımladı. Raporda, dünya ekonomisinin bu yıl tahmin edilenden biraz daha hızlı büyümesinin beklendiği ancak Çin'in emlak piyasasında derinleşen çöküşün küresel büyüme beklentilerine gölge düşürdüğü, parasal sıkılaşmanın ise ABD ve Avrupa'daki talep görünümü üzerinde giderek daha fazla baskı oluşturduğu aktarıldı.
Fed, yükselen enflasyon sonrası alarmda
ABD'de Ağustos enflasyonunun tahminleri aşması faiz artışlarının devam edeceği beklentilerini de güçlendirdi. Ağustos ayında tüketici fiyatları bir önceki yıla göre yüzde 3,7 arttı. Ekonomistlerin beklentisi yıllık artışın yüzde 3,6 olması yönündeydi. Çekirdek enflasyon ise aylık yüzde 0,3 ile 6 ayda ilk kez ivmelendi. Yıllık artış yüzde 4,3 oldu. Nationwide Life Insurance Co. Kıdemli Ekonomisti Kathy Bostjancic çekirdek enflasyon rakamının hayal kırıklığı yarattığını belirterek “Bu durum Fed için şahin bir alarm ve Kasım veya Aralık’ta faiz artışının mümkün olabileceğini gösteriyor” değerlendirmesini yaptı.