Merkez’den yeni TL kararı… Erdoğan’dan Tesla’ya davet… Konut fiyatlarında son durum… Borsa kayıpları oynuyor… İşte ekonomide günün özeti
Borsada kayıp yüzde 3'ü aştı
Borsa İstanbul, 8 bin puanın altında hareket etmeyi sürdürürken; kapanış saatine doğru kayıplar derinleşti. BİST 100 endeksi günü yüzde 3.5’lik kayıpla kapadı. En çok düşüş madencilik ve tekstil endekslerinde gerçekleşti. Bankacılık endeksi ise, pozitif ayrışıyor. Dolar kuru, merkez bankalarının kritik faiz kararlarının beklendiği haftada 27 TL sınırında işlem görüyor.
Hazine, iki ihale ile 36,5 milyar TL borçlandı
Hazine ve Maliye Bakanlığı, iki ayrı borçlanma ihalesi gerçekleştirdi. Hazine, ihalelerde toplam 10 milyar 978,1 milyon TL borçlandı. İhaleler öncesinde kamu kuruluşlarına ve piyasa yapıcılarına yapılan 25 milyar 500 milyon TL net rekabetçi olmayan tekliflere (ROT) satışlarla birlikte toplam satış tutarı 36 milyar 478.1 milyon TL'ye ulaştı. 10 yıl vadeli tahvilde ortalama bileşik faiz yüzde 28,12 oldu.
Kriz kahininden stagflasyon uyarısı
Ünlü ekonomist Nouriel Roubini, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve İngiltere Merkez Bankası'nın (BOE) "stagflasyonu" önlemek için faiz oranlarını artırmaya devam etmesi gerektiğini vurguladı. Petrol fiyatlarındaki son artışın manşet enflasyonu yüksek tutacağını savunan ve daha gevşek para politikasından bahsetmenin erken olduğunu savunan Roubini, ECB ve BOE'nin Fed'ne daha büyük bir ikilemle karşı karşıya olduğunu çünkü Avrupa'da fiyatların hala hızlı arttığını ve büyümenin yavaşladığını söyledi.
Konut fiyatlarında yıllık artış hızı azaldı
Merkez Bankası (TCMB) 2023 Temmuz ayına ilişkin Konut Fiyat Endeksini (KFE) açıkladı. 2023 yılı temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 7,3 oranında artan KFE, bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak yüzde 94,7, reel olarak ise yüzde 31,2 oranında arttı. Konut fiyatları haziranda yıllık bazda yüzde 95,9 oranında artmıştı. Haziranda konut fiyatları bir önceki aya göre yüzde 4,8 oranında artmıştı. Böylece konut fiyat artış hızı yıllık bazda yavaşlarken aylık bazda arttı. İstanbul, Ankara ve İzmir'in konut fiyat endekslerindeki gelişmeler değerlendirildiğinde, 2023 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre, sırasıyla yüzde 6,8, 8,1 ve 5,5 oranlarında artış gözlendi. Türkiye’de ortalama bir konutun metrekare fiyatı 26 bin 537 TL olarak belirlendi. Böylece ülke çapında 100 metrekarelik bir konutun fiyatı 2 milyon 653 bin TL oldu. 100 metrekarelik bir konutun ortalama fiyatı Ankara’da 1 milyon 980 bin TL, İstanbul’da 3 milyon 958 bin TL, İzmir’de ise 3 milyon 67 bin TL oldu.
AB'den Türkiye'ye 400 milyon euroluk afet yardımı
Avrupa Birliği'nin (AB) üyesi ülkelerin temsilcilerinin oluşturduğu AB Konseyi, AB Komisyonu'nun Türkiye, İtalya ve Romanya'ya toplam 454,8 milyon euroluk afet yardımı yapmasının onaylanmasında uzlaştı. Yardımın 400 milyonu Şubat ayında meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle Türkiye'ye gidecek. Yardımın, 33,9 milyon eurosu 2022'de kuraklığın vurduğu Romanya'ya, 20,9 milyon eurosu ise Eylül 2022'de sellerin tahribata yol açtığı İtalya'ya gönderilecek. Yardımlar AB bütçesinin dayanışma ve acil yardım için ayrılan bölümünden karşılanacak.
Fitch, 11 şirketin not görünümünü yükseltti
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye'nin kredi notu görünümünü yükseltmesinin ardından 11 şirketin notu görünümünü de aynı yönde revize etti. Fitch'in görünümünü "negatif"den "durağan"a çıkardığı şirketler, Arçelik, Aydem, Emlak Konut, Pegasus, OYAK, THY, Şişe Cam, Türk Telekom, Turkcell, Ülker ve Rönesans GYO oldu.
Merkez'den yeni TL adımları
Merkez Bankası'nın TL mevduatı destekleyici yeni uygulama talimatına göre; TL mevduatın toplam mevduat içindeki payını artırmaya yönelik olarak aylık TL payı artış hedefi yüzde 2'den yüzde 2,5'e yükseltildi. Kur korumalı hesapların TL mevduat sayıldığı komisyon uygulaması sona erdi. Öte yandan ihracat ve KOBİ kredilerinde fatura muafiyet sınırı 50 bin TL'den 250 bin TL'ye çıkarıldı.
Erdoğan’dan Elon Musk’a Tesla teklifi
Uzay taşımacılığı şirketi SpaceX’in kurucusu ve CEO’su Elon Musk, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmek üzere ABD’nin New York kentinde bulunan Türkevi’ne geldi. Tesla’nın da Türkiye pazarına girdiğini hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tesla’nın yedinci fabrikasını Türkiye’de kurması için çağrı yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin uzay programı kapsamında atılan ve atılacak adımlarda SpaceX ile iş birliği imkanlarının doğabileceğini ifade ederek Musk’ı İzmir’de düzenlenecek Teknofest’e davet etti.
Alibaba'nın yeni Türkiye yatırım planı
Çinli e-ticaret devi Alibaba, Türkiye’ye önümüzdeki dönemde 2 milyar dolarlık yatırım yapmayı planlıyor. Alibaba’nın hissedarı olduğu Trendyol’dan yapılan açıklamaya göre, cuma günü İstanbul’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşen Alibaba Grup Başkanı Michael Evans, “bugüne kadar Trendyol aracılığı ile Türkiye’ye 1,4 milyar dolarlık yatırım yaptıklarını”, “Trendyol’un uluslararası büyüme stratejisini desteklediklerini” söyledi. Evans açıklamaya göre, “gelecek dönemde” ülkeye 2 milyar dolarlık yatırım planları olduğunu kaydetti. Açıklamada yatırım takvimi konusunda daha ayrıntılı bir bilgi yer almadı.
TCMB'den dönüşüm hesaplarının tarih koşulunda değişiklik
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB), TCMB'nin Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ ve Altın Hesaplarından Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ'de yaptığı teknik değişiklikleri içeren tebliğler, Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, yurt içi yerleşik gerçek kişiler, 31 Ağustos 2023 tarihi itibarıyla bankalarda mevcut olan altın, dolar, euro ve İngiliz sterlini cinsinden mevduat ve katılım fonu hesaplarını TL'ye çevirebilecek. Daha önce yurt içi yerleşik gerçek kişilerin altın ve Döviz mevduat ve katılım fonu hesaplarından vadeli TL mevduat veya katılma hesaplarına dönüşüm için esas alınacak bakiyeler için belirlenen tarih 30 Haziran 2023'tü. TL'ye çevirme işlemleri, hesap sahiplerinin isteği üzerine ve dönüşüm kuru/fiyatı üzerinden gerçekleştirilecek.